انواع محصولات فولادی کدام است؟

بیش از آن چیزی که فکر کنید محصولات فولادی (میلگرد، تیرآهن، ورق، لوله، قوطی پروفیل، …) در ساختمان سازی، خودرو سازی، ماشین آلات، … و کاربرد دارند. زیرا قویتر از فولاد آلیاژی را نمی توان پیدا کرد. فولاد ماده ای است که از ترکیب آهن، کربن و انواع عناصر دیگر ساخته می شود. و یکی از پرکاربرد ترین مواد در جهان به حساب می آید. محصولات فولادی در ساخت بسیاری از فرآورده ها وجود دارند.

از ساده ‌ترین ابزارها گرفته تا پیچیده ‌ترین و بزرگ ترین سازه های بشر. فلزات عناصر طبیعی هستند که در پوسته زمین یافت می شوند. مانند: مس، روی، آهن و … اما فولاد جز این عناصر طبیعی نیست. این به این دلیل است که فولاد به عنوان یک نوع فلز (به طور خاص به عنوان آلیاژ آهن) طبقه بندی می شود. زیرا فولاد، آلیاژی است که بخشی از آن فلز (آهن) و بخشِ دیگراش غیر فلزی (کربن) می باشد.

در واقع فولاد آلیاژی از آهن و کربن با مقدار کربن بین 0.002 تا 2.1 درصد است. و سایر عناصر آلیاژی مانند کروم، نیکل، منگنز و… به مقدار متفاوت در انواع فولادها وجود دارند. آهن، اصلی ترین عنصر آن می باشد اما میزان کربن در فولادها مهم‌ترین فاکتور محسوب می ‌شود. انواع فولادها براساس ترکیب شیمیایی و میزان کربن، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. این دسته بندی عبارت است از:

دسته بندی محصولات فولادی

بی دلیل نیست که به این آلیاژ آهنی، لقب مرد فولادی (فولاد بسیار قوی) می دهند. زیرا جدای از استحکام بسیار زیاد آن، دومین کیفیت برتر فولاد، تطبیق پذیری آن است. در طی فرآیند تولید، انواع مختلفی از فولاد ساخته می شود که بر اساس خواص فیزیکی، شیمیایی و محیطی آنها طبقه بندی می شود.

این خواص شامل مقدار کربن، سطح ناخالصی ها و افزودن سایر عناصر آلیاژی است. یکی از مهمترین و رایج ترین دسته بندی ها به طرح‌ ها و شکل ‌های محصولات فولادی اختصاص دارد. که شامل انواع زیر می باشد.

میلگرد

میلگرد، به پروفیلی با سطح مقطع دایره ‌ای و توپُر می گویند. میلگردها از عناصر اصلی در صنعت ساختمان ‌سازی به حساب می آید. از میلگرد برای بالا بردن مقاومت سازه‌ های بتنی استفاده می شود. چراکه بتن به تنهایی برای افزایش استحکام سازه کاربردی ندارد. اگرچه مقاومت فشاری بتن فوق ‌العاده است اما مقاومت کششی و پیچشی نسبتاً ضعیفی دارد و حتما باید به همراه میلگرد استفاده شود.

میلگرد طی مراحل ذوب، ریخته‌گری، تولید شمش و نورد، در سایز ها و مدل های مختلفی ساخته می ‌شود. از روش ساخت گرفته تا نوع کاربری، ظاهر میلگرد و غیره. میلگرد، کاربرد های زیادی در ساخت و ساز دارد. درساختمان سازی برای دال، دیوار، تیر، ستون، فونداسیون و … استفاده می شود. و در سازه های عمرانی مانند ساخت پل، تونل، سد و دیگر سازه ‌های بتنی کاربرد فراوانی دارد.

تیرآهن

اصلی ترین جزء ساختِ ساختمان های اسکلت فلزی، تیر آهن می باشد. تیرآهن در واقع یک سازه قدرتمند و مقاوم است که  وظیفه تحمل بار ساختمان و همچنین انتقال بارهای اضافه وارد شده بر ساختمان را دارد. تیرآهن به عنوان یک سازه فلزی پرکاربرد در صنعت ساختمان در انواع مختلف، و بسته به وظایف و نقشی که دارد استفاده می‌شود.

تیرآهن‌ها بر اساس استاندارد و شکل ظاهری به 4 گروه تقسیم می‌شوند: تیرآهن IPE (استاندارد اروپا و ایران)، تیرآهن INP (استاندارد چین و روسیه)، تیرآهن IPB (بال پهن)، تیرآهن لانه زنبوری CPE. یک تیرآهن عموما دارای 2 بخش اصلی جان و بال می باشد که در ابعاد و سایز های مختلفی ساخته می‌ شوند. همچنین کاربرد های مختلفی را هم نیز بر عهده دارند.

ورق

شاید بتوان گفت ورق های فولادی کمترین استفاده را در ساختمان سازی دارند اما در صنایع دیگر مانند خودرور سازی و همچنین ساخت تجهیزات کاربرد فراوانی دارد. ورق فولادی، فلزی است که سطح آن کاملا صاف و مسطح است و از شمش فولادی و یا بیلت تولید می شود. انواع ورق فولادی بر اساس نوع عملیات تولید به چند دسته تقسیم می شود.

این دسته بندی عبارت است از: ورق سیاه، ورق روغنی، ورق گالوانیزه، ورق قلع اندود، ورق رنگی، ورق آلیاژی و ورق فولاد ضد زنگ. هرکدام از این محصولات در ضخامت های مختلف و به صورت رول و شیت تولید می شوند. ورق ‌ها محصول نورد مسطح هستند و به صورت سیم پیچ پیچانده می ‌شوند تا هم حجم کمتری اشغال کنند و هم حمل و نقل آنها آسان باشد.

انواع قوطی

قوطی یکی از محصولات پروفیل آهنی به حساب می آید که دارای سطح مقطع مربع و مستطیل شکل و توخالی می باشد. قوطی های فلزی بر حسب مواد اولیه یا متریالی که در ساخت آنها استفاده می شود به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. ولی پر کاربرد ترین آنها را می توان قوطی های آهنی معرفی کرد.

قوطی های آهنی قابلیت جوش پذیری بالایی دارند و به راحتی می توان آن ها را فرم داد. در عین حال از استحکام بالایی نیز برخوردار هستند. از جمله کاربرد های قوطی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• استفاده برای اسکلت بندی سازه های فلزی
• مورد استفاده برای ساخت شاسی و نفتکش ها
• تولید انواع میز، مبلمان، جا لباسی و …
• ساخت آلاچیق ها، تابلوها، در و پنجره
• مورد استفاده در صنعت خودروسازی برای اتاقک خودرو

تولید و ساخت قوطی های فلزی معمولا به روش نورد سرد صورت می گیرد. مراحل ساخت این مقاطع فلزی به این صورت است که در مرحله اول، رول ورقه ها به وسیله قیچی به نوار های نازکتر برش داده می شود. سپس با ورود به دستگاه فرمینگ و با فشار هایی که از اطراف به رول ها  وارد می شود، به لوله تبدیل می شوند. درنهایت با عبور از غلطک های سایزینگ، شکل قوطی را به خود می گیرند.

پروفیل چیست

یکی از شناخته شده ترین تولیدات فولادی که برای افزایش تقویت بتن و سازه ساختمان استفاده می شود، انواع پروفیل می باشد. پروفیل به طور کلی در دو نوع صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله کاربردهای اصلی پروفیل صنعتی می توان به استفاده آن در صنایع خودرو سازی، نظامی و…  اشاره کرد.

کاربرد پروفیل در ساختمان نیز شامل مواردی مانند ساخت درب و پنجره، نرده راه پله، حفاظ تراس، نمای ساختمان، پوشش سقف، کرکره مغازه، لوازم ورزشی، ساخت پل و زیبایی سازی شهری است. از نظر شکل ظاهری پروفیل ‌ها به دو دسته پروفیل باز و پروفیل بسته تقسیم‌ بندی می‌شوند. پروفیل‌ های باز و بسته در ابعاد و ضخامت‌های متنوع تولید می‌شوند.

شکل ظاهری پروفیل ‌های باز شبیه یکی از حروف انگلیسیI ،H ، Z،T یا U می ‌باشد. تیرآهن، نبشی، ناودانی، پروفیل آبرو، پروفیل زد، پروفیل فرانسوی و … در این دسته قرار می‌گیرند. پروفیل درب و پنجره، لوله، قوطی، پروفیل لنگه دری، پروفیل کلافی، پروفیل HSS ، پروفیل پی وی سی و پروفیل‌ های کرکره و … جزء پروفیل ‌های بسته محسوب می ‌شوند.

لوله های فولادی

لوله های فولادی ظاهری استوانه ای شکل دارند  که گالوانیزه و روکش دار نمی گردد. روی آنها روکش فلزی داشته و دارای بدنه ای از فولاد کربن می باشند. همچنین در انواع مختلف درزدار و بدون درز تولید می شوند. لوله های فولادی با توجه به سایز، ضخامت، استاندارد تولید و نیز جنس آنها دارای کاربرد های مختلفی هستند. از جمله: انتقال سیالات (آب و فاضلاب، نفت و گاز …)، به عنوان تیوب های فولادی در فونداسیون ها، تیرهای داربست، ساخت بدنه دوچرخه، ساخت مخازن ذخیره فشار قوی و غیره.

محصولات مفتولی

اگر با صنعت ساختمان و یا آهن آلات سر و کار داشته باشید با نوعی میلگرد فولادی که بسیار نازک است و به صورت کلاف قابل تهیه می ‌باشد آشنا هستید. این محصول فولادی مفتول نام دارد که در انواع مختلف و سایز بندی متفاوت به تولید می شود. سیم مفتول همانند میلگرد فولادی آجدار نیست اما برجستگی‌هایی بر روی سطح آن وجود دارد تا چسبندگی بین فولاد و بتن بهتر صورت گیرد.

مفتول فولادی از تبدیل شمش توسط عملیات نورد گرم به سیم مفتول حاصل می‌شود و می‌توان آن را با استفاده از کربن، آلیاژهای گوناگون و یا فولاد ضد زنگ ساخت. مفتول فولادی انواع متنوعی دارد. آرماتوربندی ساختمان، ایجاد حفاظ و سیم خاردار، انواع شبکه سیمی، ساخت میخ و پیچ، ساخت پرچ، ساخت فنر، ساخت خرپا، ساخت فنس و گابیون، … از جمله کاربرد های محصولات مفتولی می باشند.

تمامی این محصولات انواع مختلفی دارند که در ساختمان سازی و صنایع مختلف کاربرد های بسیار زیادی دارند. در مقالات بعدی شرکت آریا فلز صبا به توضیح و بررسی کامل هریک از آنان می پردازیم.