ورق سیاه آهنی چیست؟ در این مقاله از سایت آریا فلز صبا هدف ما بررسی کاربرد ورق سیاه در صنایع مختلف است. اما پیش از آن لازم است بدانید که ورق سیاه یکی از محصولات تولید شده از طریق فرآیند نورد گرم است. دلیل نام‌گذاری این ورق، تغییر رنگ سطحی آن به دلیل ذوب شدن مواد اولیه در دماهای بالا حین فرآیند تولید است. این فرآیند باعث می‌شود که ظاهر ورق به صورت مات و تیره درآید.
شایان ذکر است که ورق سیاه در واقع همان ورق ST37 است که با استفاده از فرآیند نورد گرم تولید می‌شود. این روش، یکی از متداول‌ترین فرآیندها برای تولید ورق‌هایی با ضخامت کم است. در مقابل، ورق‌هایی که با فرآیند نورد سرد تولید می‌شوند، به ورق‌های روغنی معروف هستند.
ورق سیاه آهنی به طور کلی در دو دسته ورق سیاه معمولی و ورق سیاه صنعتی طبقه‌بندی می‌شوند.
ورق سیاه معمولی از پرکاربردترین استانداردهای ورق سیاه معمولی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ST37: این استاندارد بیشتر در ساختمان‌سازی و سازه‌های فلزی سبک کاربرد دارد.
ST52: این نوع ورق دارای استحکام کششی و مقاومت بیشتری است و در پروژه‌های سنگین صنعتی استفاده می‌شود.
ورق سیاه صنعتی استانداردهای ورق سیاه صنعتی به شرح زیر هستند:
A283 – GR C (گرید ۶۰ و ۷۰)
A285 – GR C
A516 – GR
ST52
این استانداردها عمدتاً در صنایع سنگین مانند ساخت مخازن تحت فشار، دیگ‌های بخار، سیلوها و صنایع نفت و گاز به کار می‌روند.
ویژگی‌های ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در صنایع مختلف کاربرد دارد. از جمله مهم‌ترین مزایای ورق آهنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
این ویژگی باعث می‌شود ورق سیاه در شرایط آب و هوایی مختلف و محیط‌های مرطوب دوام بالایی داشته باشد.
مقاومت کششی بالا
ورق سیاه توانایی تحمل تنش‌ها و فشارهای زیاد را بدون تغییر شکل دارد.
خاصیت چکش‌خواری بالا
انعطاف‌پذیری مناسب این ورق، امکان فرم‌دهی و شکل‌دهی آسان را فراهم می‌کند.
چقرمگی بالا
چقرمگی به معنای مقاومت مواد در برابر شکست است که در ورق‌های آهنی بسیار قابل توجه است.
خاصیت ارتجاعی بالا
این خاصیت باعث می‌شود ورق سیاه در برابر تغییر شکل موقت مقاومت کرده و به حالت اولیه بازگردد.
استحکام و طول عمر بالا
ورق سیاه به دلیل استحکام و دوام مناسب، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های طولانی‌مدت و سازه‌های سنگین محسوب می‌شود.
کاربرد ورق سیاه آهنی
ورق سیاه آهنی به دلیل ویژگی‌های ساختاری و مقاومت بالای خود، در صنایع و بخش‌های مختلف کاربرد دارد. از جمله مهم‌ترین کاربردهای ورق سیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساخت گاردریل‌ها
تولید مقاطع فولادی: انواع تیرآهن، سپری‌ها، ورق‌ها، ناودانی‌ها و نبشی‌ها
صنعت کشتی‌سازی
ساخت آب‌گرم‌کن‌ها
صنعت ساختمان‌سازی
تجهیزات کشاورزی
ساخت چرخ‌ها و رینگ‌ها
ساخت قطعات خودرو
ماشین‌آلات سنگین
کاربرد ورق سیاه در صنایع مهم
در ادامه به بررسی مختصر کاربرد این ورق در برخی صنایع می‌پردازیم:
صنایع حمل‌ونقل: ساخت بدنه کشتی‌ها، واگن‌های قطار و گاردریل‌ها.
صنعت خودرو: تولید قطعات خودرو مانند شاسی و رینگ‌ها.
صنعت کشاورزی: ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات کشاورزی.
ساختمان‌سازی: استفاده در ساخت سازه‌های فلزی، سوله‌ها و اسکلت ساختمان‌ها.
ورق آهنی در ساختمان‌سازی
ورق سیاه یکی از مواد اولیه مهم در صنعت ساختمان‌سازی است و به‌ویژه در طراحی و اجرای سازه‌های فلزی کاربرد گسترده‌ای دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردها در ساختمان‌سازی به شرح زیر است:
پروفیل‌ها
پروفیل‌های باز: در ساخت مقاطعی مانند میلگرد، نبشی، ناودانی، تیرآهن، چهارپهلو و … استفاده می‌شوند.
پروفیل‌های بسته: در تولید محصولاتی مانند درب و پنجره، پروفیل‌های یو پی وی سی، قوطی و لوله به کار می‌روند.
ساخت تیرورق‌ها
از ورق سیاه برای تولید تیرورق‌ها در سازه‌های سنگین و پل‌ها استفاده می‌شود.
ورق سیاه آهنی به دلیل مقاومت بالا و ویژگی‌های مکانیکی مطلوب، کاربردهای متنوعی در صنعت حمل‌ونقل دارد. از جمله:
استفاده در ریل‌های راه‌آهن
سدسازی و ساخت سازه‌های مقاوم
تولید سیلندرهای گازی
ساخت وسایل جنگی و تانک‌ها
ساخت پل‌ها و سازه‌های سنگین
صنعت کشاورزی ورق سیاه در تجهیزات کشاورزی نقش مهمی ایفا می‌کند. از جمله کاربردهای آن در این صنعت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساخت سیلوهابرای ذخیره‌سازی محصولات کشاورزی
تولید ابزارهایی مانند بیل‌ها و چنگک‌ها
صنعت خودروسازی ورق سیاه به دلیل داشتن ضخامت مناسب و استحکام بالا، در ساخت بدنه خودرو به‌وفور استفاده می‌شود. استفاده از این ورق‌ها باعث:
کاهش وزن خودرو
افزایش مقاومت و ایمنی خودرو
تفاوت ورق‌های روغنی و ورق‌های سیاه
ورق‌های روغنی و سیاه به دلیل تفاوت در فرآیند تولید و ویژگی‌های ظاهری و مکانیکی، کاربردهای متفاوتی دارند. تفاوت‌های این دو نوع ورق کدام است:
فرآیند تولید
ورق سیاه: روش تولید این ورق نورد گرم است. در این فرآیند، مواد اولیه در دماهای بالا ذوب و نورد می‌شوند و پس از کاهش دما، حجم آنها نیز کاهش می‌یابد.
ورق روغنی: این محصول به روش نورد سرد تولید می شود. این فرآیند دقت و ظرافت بیشتری داشته و در دمای پایین انجام می‌شود.
تلرانس ابعادی و سطح ورق
ورق سیاه: تلرانس ابعادی کمتری دارد و سطح آن خشن و غیر یکنواخت است.
ورق روغنی: از دقت بالاتری در تلرانس ابعادی برخوردار است و سطح آن صاف، یکنواخت و براق می‌باشد.
کاربردها
ورق سیاه:
برای کاربردهایی که کیفیت ظاهری اهمیت ندارد و استحکام مکانیکی محصول در اولویت است.
مناسب برای تولید محصولات با ابعاد و سایز بزرگ.
استفاده به‌عنوان مواد اولیه برای تولید ورق‌های نورد سرد مانند ورق‌های گالوانیزه و روغنی.
ورق روغنی:
برای مواردی که ظاهر محصول و کیفیت سطح اهمیت ویژه‌ای دارد.
استفاده در تولید محصولات دقیق و ظریف مانند قطعات خودروسازی و لوازم خانگی.
قیمت
ورق روغنی: به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر و کیفیت بالاتر، قیمت بیشتری نسبت به ورق‌های سیاه دارد.
ورق سیاه: از قیمت پایین‌تری برخوردار است و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
نحوه تولید ورق های سیاه آهنی
ورق سیاه آهنی طی چند مرحله اساسی در کارخانه‌ها تواید می‌شود. فرآیند تولید این ورق‌ها به شرح زیر است:
ذوب سنگ آهن و تولید گندله: در اولین مرحله، پودر سنگ آهن در کارخانه‌های فولادسازی ذوب شده و به شکل گندله در می‌آید.
ذوب گندله‌ها و تولید فولاد مذاب: گندله‌های تولید شده در کوره‌های قوس الکتریکی ذوب می‌شوند تا فولاد مذاب حاصل شود.
تولید تختال (اسلب): فولاد مذاب به کمک فرآیندهای ریخته‌گری به شکل تختال (یا اسلب) در می‌آید.
نورد گرم تختال‌ها: پس از سرد شدن تختال‌ها، فرآیند نورد گرم روی آنها انجام می‌شود. در این فرآیند، تختال‌ها در دماهای بالا نورد می‌شوند و به ورق‌هایی با ضخامت‌های مختلف تبدیل می‌شوند.
شکل‌دهی نهایی به ورق‌ها: در پایان فرآیند نورد، ورق‌های تولید شده به دو صورت شیت (ورق‌های برش خورده) یا کلاف رول (ورق‌های رول شده) آماده می‌شوند.
تنوع ورق‌های سیاه
شایان ذکر است که با افزودن عناصر شیمیایی مختلف و ایجاد شرایط خاص در فرآیند تولید، گونه‌های متفاوتی از ورق سیاه به دست می‌آید. هر نوع از این ورق‌ها دارای ویژگی‌ها و کاربردهای مخصوص به خود هستند.
ورق‌های سیاه به دلیل فرآیند تولید در دمای بالا، مقاومت بالایی در برابر فشار و تنش داشته و در صنایع مختلف مانند ساختمان‌سازی، خودروسازی و صنایع سنگین کاربرد دارند.
ابعاد و وزن ورق‌های سیاه
ورق سیاه آهنی به دو شکل رول و شیت در بازار عرضه می‌شوند و در ابعاد مختلف تولید می‌گردند. انتخاب نوع ورق (رول یا شیت) بستگی به نیاز مصرف‌کننده دارد.
ابعاد ورق سیاه
ورق‌های سیاه در ابعاد مختلف و به دو صورت رول و شیت عرضه می‌شوند.
برای ضخامت‌های کمتر از ۱۵ میلی‌متر، ورق‌ها به صورت رول یا شیت عرضه می‌شوند.
برای ضخامت‌های ۱۵ میلی‌متر و بیشتر، ورق‌ها تنها به صورت شیت وارد بازار می‌شوند.
از رایج‌ترین ابعاد ورق سیاه در بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱۰۰۰ × ۲۰۰۰ میلی‌متر
۱۲۵۰ × ۲۵۰۰ میلی‌متر
۱۰۰۰ × ۶۰۰۰ میلی‌متر
۱۵۰۰ × ۶۰۰۰ میلی‌متر
۲۰۰۰ × ۱۰۰۰ میلی‌متر
۲۰۰۰ × ۶۰۰۰ میلی‌متر
۲۰۰۰ × ۱۲۰۰۰ میلی‌متر
ضخامت ورق سیاه
ضخامت ورق سیاه از عوامل مؤثر بر قیمت و کاربرد آن است.
برخی از ضخامت‌های رایج ورق سیاه شامل:
۱ میلی‌متر
۱.۵ میلی‌متر
۲ میلی‌متر
محاسبه وزن ورق سیاه
برای محاسبه وزن ورق سیاه آهنی، علاوه بر استفاده از جداول وزن ورق، می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
وزن ورق (بر حسب کیلوگرم) = طول ورق (بر حسب متر) × عرض ورق (بر حسب متر) × ضخامت ورق (بر حسب میلی‌متر) × چگالی ورق
شایان ذکر است که محاسبه وزن ورق سیاه نسبت به سایر محصولات فولادی آسان‌تر است و به راحتی می‌توان وزن ورق‌های مختلف را با توجه به ابعاد و ضخامت آنها محاسبه کرد.
قیمت ورق سیاه آهنی
قیمت ورق سیاه تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قیمت مواد اولیه: که خود تحت تأثیر تغییرات در تقاضا و مصرف، نرخ ارز و تورم جهانی قرار دارد.
هزینه‌های سوخت و انرژی: به ویژه نفت، که تأثیر زیادی بر هزینه‌های تولید دارد.
ابعاد ورق: مانند طول، عرض، ضخامت و وزن که در تعیین قیمت نهایی تأثیرگذارند.
با توجه به تقاضا و مصرف بالا در بازار، قیمت ورق سیاه یکی از موارد مهم برای متقاضیان آهن‌آلات به شمار می‌رود. این قیمت‌ها به طور مستقیم از بازار و بورس و بر اساس شرایط مختلف تعیین می‌شود.
تولیدکنندگان ورق سیاه در ایران
در ایران، چندین کارخانه تولیدکننده ورق سیاه معتبر وجود دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ورق‌های سیاه تولید شده در ایران به دلیل قیمت مناسب و کیفیت بالا، قادر به رقابت با سایر تولیدکنندگان در بازار جهانی هستند و سهم قابل توجهی در صادرات دارند. این ورق‌ها به کشورهایی مانند ارمنستان، ترکیه، عراق، عمان، گرجستان، قطر، کویت، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و … صادر می‌شود.
جهت خرید ورق سیاه از اصفهان و یا دریافت مشاوره تخصصی رایگان با شماره 03136063 تماس حاصل فرمایید.
