پروفیل زد چیست؟ + کاربردها

پروفیل زد (Z) یکی از انواع پروفیلهای فولادی است که سطح مقطع آن شبیه به حرف انگلیسی “Z” طراحی شده است؛ به همین دلیل این نام را برای آن انتخاب کردهاند. پرلین زد به عنوان یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان، به ویژه در ساخت سقفهای سازههای فلزی (سوله) ، شناخته میشود. این نوع پروفیل در اسکلتهای فلزی به کار میرود و به وسیله تیرچهها یا دیوارهای سازه پشتیبانی میشود. حتی در برخی از سازههای چوبی نیز میتوان از پروفیل زد به عنوان جایگزین مناسبی برای تیرهای نزدیک به هم استفاده کرد.
در این بخش از سایت آریا فلز صبا، قصد داریم به بررسی کامل نحوه تولید، کاربردها و مزایای پروفیل زد بپردازیم.
پروفیل زد یک مقطع طویل فولادی با سطح مقطعی به شکل حرف Z است و در دسته پروفیلهای باز قرار میگیرد. این پروفیل معمولاً در قاب سقف نصب شده و به صورت موازی با شیب سقف قرار میگیرد. وظیفه اصلی آن پشتیبانی از عرشه یا ورقهای سقفی است. لازم به ذکر است که خود پرلین زد توسط تیرهای اصلی یا دیوارهای جانبی حمایت میشوند.
پروفیل چیست؟
برای درک بهتر پروفیل زد، ابتدا باید با واژه «پروفیل» آشنا شویم. پروفیل به مقاطع ساختمانی گفته میشود که در طول مشخصی تولید شده و دارای سطح مقطعی ثابت در تمام طول خود هستند. به طور کلی، پروفیلها به دو دستهی اصلی تقسیم میشوند:
- پروفیلهای باز: مانند تیرآهن، ناودانی، نبشی و میلگرد
- پروفیلهای بسته: مانند قوطیها و لولهها
پروفیل زد جزء پروفیلهای باز به شمار میآید و به دلیل طراحی خاص خود، در اجرای پروژههای سبک و سنگین ساختمانی بسیار کاربرد دارد.
ویژگیها و انواع پروفیل زد
پروفیل زد یا پرلین زد در اندازهها و ضخامتهای متنوعی تولید میشود که متناسب با نوع پروژه و میزان باری که باید تحمل کند، انتخاب میشود. از رایجترین سایزهای پروفیل زد میتوان به Z18، Z20 و Z22 اشاره کرد. ضخامتهای استاندارد این محصول معمولاً 2.5 میلیمتر و 3 میلیمتر هستند.
هر یک از این انواع، بسته به ابعاد و ضخامتشان، تحمل بار متفاوتی دارند و باید با توجه به نیاز پروژه انتخاب شوند.
قیمت پروفیل زد
قیمت پروفیل زد به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع متریال اولیه (کیفیت فولاد)
- ضخامت و سایز پروفیل
- نوسانات بازار آهنآلات
- هزینههای حمل و نقل و تولید
در ادامه این مطلب، جزئیات کاملتری از عوامل تأثیرگذار بر قیمت پروفیل زد ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید.
تاریخچه و کاربرد اولیه پروفیل Z
پروفیل Z که در گذشته با نام “Z-Bar” شناخته میشد، در برخی منابع به عنوان نوعی پروفیل یا پوشش ضد رطوبت نیز معرفی شده است. نیاز به توسعه این پروفیل زمانی احساس شد که مهندسان در فرآیند ساخت سازهها، با چالشهایی در اجرای سقف مواجه شدند. در آن زمان، ساخت سقفها اغلب پس از تکمیل سایر بخشهای پروژه آغاز میشد که این روند، زمان زیادی را به پروژه تحمیل میکرد.
برای رفع این مشکل، ایدهای شکل گرفت که سقفها به صورت مستقل از بدنه اصلی سازه تولید شوند و سپس به آن متصل گردند. اجرای این راهکار نیازمند مقاطعی بود که علاوه بر سهولت در نصب، دارای استحکام کافی برای تحمل فشارهای وارده باشند. پرلین زد دقیقاً با این هدف طراحی و تولید شد.
این پروفیل با ویژگیهایی همچون وزن سبک، استحکام بالا و سهولت در اتصال، توانست به عنوان گزینهای مناسب برای اتصال سقف به سازههای اصلی مورد استفاده قرار گیرد و به طور قابل توجهی زمان اجرای پروژههای ساختمانی را کاهش دهد.
کاربرد پروفیل زد (Z)
پروفیل زد، به عنوان یکی از اعضای فریمهای ثانویه فولادی، نقش مهمی در افزایش استحکام سقف و دیوار سازهها ایفا میکند. این پروفیل به طور گسترده در پروژههای ساختمانی، به ویژه سازههای با مقیاس بزرگ، مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از اصلیترین کاربردهای پروفیل Z، کاهش فواصل میان تیرهای سقف است که با تحمل بارهای اضافی، از افتادگی سقف یا به اصطلاح “شکم دادن” جلوگیری میکند.
مهمترین کاربردهای پروفیل زد عبارتند از:
- استفاده در ساخت ریلها و پایههای نگهدارنده
- ساخت فریمهای فلزی ثانویه برای سازهها
- کاربرد در صنایع خودروسازی و کشتیسازی
- ساخت سقف سولهها، کارخانهها و سالنهای صنعتی
- افزایش استحکام سقف سالنهای چندطبقهی سنگین
- استفاده در نردههای محافظ پلها، بزرگراهها و مسیرهای ریلی
- ساخت سازههای پشتیبان در نیروگاههای سوخت خورشیدی
- تولید مبلمان فلزی، انبارها و قابهای گلخانهها
علاوه بر این، پروفیل زد در پروژههای کوچکتر نظیر ساختمانهای چندطبقه یا سالنهای صنعتی کوچک نیز برای افزایش استحکام اسکلت فلزی استفاده میشود.
پروفیلهای Z با توجه به نیاز پروژه، در اندازهها و مدلهای مختلفی عرضه میشوند که رایجترین آنها عبارتند از:
- Z16
- Z18
- Z20
- Z22
- Z24
- Z26
- Z28
- Z30
- Z32
هرکدام از این مقاطع دارای وزن، ضخامت و قیمت متفاوتی هستند و متناسب با نوع کاربری و میزان بار وارد بر سقف یا سازه انتخاب میشوند.
اگر سوالی درباره انتخاب نوع پروفیل زد دارید، میتوانید در بخش نظرات سایت آریا فلز صبا با کارشناسان ما در ارتباط باشید. همچنین برای مشاهده قیمت لحظهای پروفیل زد، کافیست روی لینک «قیمت پروفیل زد» کلیک کنید؛ کارشناسان ما به صورت ۲۴ ساعته قیمتها را بهروزرسانی میکنند و آماده پاسخگویی به شما هستند.
پروفیل زد چگونه تولید میشود؟
پروفیل زد (یا پرلین زد) محصول فرآیند نورد گرم است و تولید آن طی مراحلی تخصصی و دقیق انجام میشود. در ادامه به شرح مراحل ساخت این نوع پروفیل میپردازیم:
- ورود ورقهای فولادی به کارخانه:
در نخستین مرحله، رولهای ورق فولادی به کارخانه منتقل میشوند. این ورقها که میتوانند از نوع سیاه، روغنی یا گالوانیزه باشند، بسته به نیاز پروژه و مشخصات فنی مورد نظر انتخاب میشوند. جنس و نوع ورق تأثیر مستقیمی بر کیفیت، دوام و قیمت نهایی پروفیل خواهد داشت. - برش ورقها به ابعاد مورد نیاز:
پس از ورود ورقها، آنها به سمت دستگاههای برش هدایت میشوند و در اندازهها و ابعاد مورد نیاز پروژه بریده میشوند. این برشها دقیق و بر مبنای استانداردهای تعیینشده انجام میگیرند. - شکلدهی توسط دستگاه فرمینگ:
ورقهای برشخورده وارد دستگاههای فرمینگ میشوند. این دستگاهها با اعمال فشار و ایجاد خمهای متوالی، ورقها را به شکل مقطع Z درمیآورند. ایجاد خمها باعث شکلگیری ساختار پروفیل میشود اما تغییری در ضخامت اولیه ورق ایجاد نمیکند. - ایجاد خمهای فرعی (در صورت نیاز):
در برخی موارد، خمهای اضافی بر لبههای پروفیل اعمال میشود. اگر این خمهای جانبی ایجاد شود، محصول نهایی با عنوان «پروفیل زد لبهدار» شناخته میشود؛ در غیر این صورت، پروفیل به صورت ساده تولید خواهد شد. - عبور از ایستگاه کنترل کیفیت:
پروفیلهای شکلگرفته از یک واحد کنترل مقطع عبور میکنند تا از صحت فرم، ابعاد و استحکام آنها اطمینان حاصل شود. - پانچکاری (در صورت سفارش مشتری):
در انتهای فرآیند، در صورت نیاز مشتری، عملیات پانچزنی بر روی پروفیلها انجام میشود. پانچها معمولاً برای سهولت در اتصال پروفیل به سایر اجزای سازه اعمال میشوند. اگر نیازی به پانچ وجود نداشته باشد، پروفیل به صورت ساده به بازار عرضه میشود.
نکته: تمامی پروفیلهای زد (چه ساده، چه لبهدار و چه پانچشده) در ابعاد و سایزهای استاندارد تولید میشوند و مشتریان میتوانند بسته به نیاز خود، مدل مناسب را انتخاب کنند.
مشخصات انواع پروفیل زد (Z)
برای شناخت بهتر پروفیلهای زد و توانایی تشخیص نمونههای باکیفیت از بیکیفیت، لازم است با ویژگیها و مشخصات ساختاری این محصولات آشنا شویم. پروفیلهای Z از لحاظ جنس، شکل ظاهری و ابعاد به انواع مختلفی تقسیم میشوند.
انواع پروفیل Z بر اساس جنس
پروفیلهای Z از نظر جنس مواد اولیه به سه گروه اصلی تقسیم میشوند:
- پروفیل زد فولادی
- پروفیل زد گالوانیزه
- پروفیل زد آلومینیومی
نوع ماده اولیه نقش مهمی در دوام، مقاومت در برابر خوردگی و قیمت نهایی محصول دارد.
انواع پروفیل Z بر اساس شکل ظاهری
از منظر شکل ظاهری و سطح مقطع، پروفیلهای Z در سه دسته کلی طبقهبندی میشوند:
- پروفیل زد ساده (بدون لبه)
- پروفیل زد لبهدار
- پروفیل زد پانچدار
پروفیلهای لبهدار با خمیدگی در لبههای بالایی و پایینی نسبت به نوع ساده متمایز میشوند. در پروفیل پانچدار نیز حفراتی در بخش جان پروفیل ایجاد شده است که کاربردهایی خاص در اتصال اجزای سازه دارند.
مشخصات هندسی پروفیل Z
برای معرفی ابعاد پروفیلهای Z، از علائم زیر استفاده میشود:
- H: ارتفاع پروفیل (فاصله بین بال بالا و پایین)
- B: طول بالهای بالا و پایین
- T: ضخامت پروفیل
- C1 و C2: طول لبههای خمیده در بالهای بالا و پایین (فقط در پروفیلهای لبهدار)
ابعاد استاندارد در پروفیل Z لبهدار معمولاً به شرح زیر است:
مشخصه | بازه اندازه |
طول بالها (C1, C2) | ۵۰ تا ۱۰۰ میلیمتر |
عرض لبهها (B) | ۱۵ تا ۳۰ میلیمتر |
ارتفاع جان (H) | ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیمتر |
انواع پروفیل Z بر اساس ضخامت و وزن
ضخامت پروفیل Z تعیینکننده وزن نهایی و در نتیجه قیمت آن است. در ادامه وزن تقریبی هر نوع پروفیل Z با ضخامتهای مختلف آورده شده است:
پروفیل Z16
- ضخامت ۲ میلیمتر: وزن حدود ۴.۹ کیلوگرم
- ضخامت ۲.۵ میلیمتر: وزن حدود ۶ کیلوگرم
- ضخامت ۳ میلیمتر: وزن حدود ۷.۲ کیلوگرم
کاربرد: مناسب برای ساختمانهای سبک و کوچک.
پروفیل Z18
- ضخامت ۲ میلیمتر: وزن حدود ۵.۲ کیلوگرم
- ضخامت ۲.۵ میلیمتر: وزن حدود ۶.۵ کیلوگرم
- ضخامت ۳ میلیمتر: وزن حدود ۷.۷ کیلوگرم
کاربرد: مصرف مشابه Z16 با امکان استفاده از متریال متنوعتر.
پروفیل Z20
- ضخامت ۲ میلیمتر: وزن حدود ۵.۵ کیلوگرم
- ضخامت ۲.۵ میلیمتر: وزن حدود ۶.۸ کیلوگرم
- ضخامت ۳ میلیمتر: وزن حدود ۸ کیلوگرم
- ضخامت ۳.۵ میلیمتر: وزن حدود ۹.۵ کیلوگرم
کاربرد: مناسب برای پروژههای متوسط و سنگین با نیاز به مقاومت بیشتر.
پروفیل Z22
- ضخامت ۲ میلیمتر: وزن حدود ۵.۸ کیلوگرم
- ضخامت ۲.۵ میلیمتر: وزن حدود ۷.۲ کیلوگرم
- ضخامت ۳ میلیمتر: وزن حدود ۸.۶ کیلوگرم
- ضخامت ۳.۵ میلیمتر: وزن حدود ۱۰ کیلوگرم
کاربرد: مناسب برای پروژههای بزرگ صنعتی و سازههایی با بارگذاری زیاد؛ این نوع پروفیل به دلیل وزن و ضخامت بیشتر، قیمت بالاتری نیز دارد.
مزایای پروفیل زد (Z)
پروفیلهای زد به دلیل ویژگیها و خصوصیات منحصر بهفردی که دارند، در انواع پروژهها و ساختارهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. این پروفیلها به دلیل طراحی خاص و مزایای متعدد، به یکی از اجزای اصلی در صنعت ساختمان و سازههای فلزی تبدیل شدهاند. در اینجا به مهمترین مزایای پروفیل زد اشاره میکنیم:
1. طراحی منحصر بهفرد
پروفیلهای زد طراحی خاص و بینظیری دارند که به راحتی در کنار تیرچههای سقف قرار میگیرند و ساختارهایی پایدار و مقاوم را ایجاد میکنند.
2. زاویههای انعطافپذیر
پروفیلهای زد به دلیل داشتن زوایای کمتر از ۹۰ درجه، دارای انعطافپذیری بالایی هستند و در انواع کاربردها قابل استفاده میباشند.
3. نصب و استفاده آسان
پروفیلهای زد به راحتی در کنار یکدیگر قرار میگیرند و به سرعت و دقت با استفاده از دستگاههای پروفیل بر برش داده میشوند.
4. شیب مناسب
این پروفیلها در سقفهایی با شیب زیاد به خوبی هماهنگ شده و عملکرد بهینهای دارند.
5. پشتیبانی و نگهداری از سازه
به دلیل استحکام بالای پروفیل زد، این قطعات قادرند از سازهها به خوبی پشتیبانی کرده و عمر مفید آنها را افزایش دهند.
6. مقاومت بالا
پروفیلهای زد به دلیل طراحی مستحکم خود، قادرند وزنهای سنگین را تحمل کنند، بنابراین برای سازههای بلند و پروژههای بزرگ بسیار مناسب هستند.
7. وزن کم
پروفیلهای زد به دلیل وزن سبک خود، باعث کاهش بار کلی سازه شده و در نتیجه هزینههای ساخت و حملونقل را کاهش میدهند.
8. قابلیت بازیافت
پروفیلهای زد از آنجا که از مواد قابل بازیافت ساخته میشوند، برای محیط زیست سازگار هستند و میتوانند در صورت نیاز بازیافت شوند، به شرط آنکه از رطوبت و آب محافظت شوند.
استاندارد پروفیلهای Z
پروفیلهای زد طبق استانداردهای ایران تولید میشوند. این محصولات تحت استانداردهای مختلفی قرار دارند، از جمله:
- استاندارد شماره ۷۳۳۵ (تصویب شده در سال ۱۳۸۲)
- استاندارد شماره ۳۶۹۵ (برای ورقهای فولادی گرم)
- استاندارد شماره ۵۷۲۲ (برای فرآیند تولید با استفاده از ورقهای فولادی سرد)
مزایای کاربردی پروفیل زد در پروژههای سازهای
1. تحمل بارهای کششی
پروفیلهای زد به دلیل ویژگیهای ساختاری خود، در تحمل بارهای کششی عملکرد فوقالعادهای دارند. به همین دلیل، در تمام سازههای فلزی از پروفیل زد استفاده میشود.
2. افزایش استحکام در مناطق زلزلهخیز
پروفیلهای زد در مناطقی که احتمال بروز زلزله وجود دارد، بیشترین کاربرد را دارند. این پروفیلها در افزایش استحکام سازهها بسیار مؤثر هستند و در برابر لرزشهای ناشی از زلزله مقاومت خوبی دارند.
3. حملونقل آسان
به دلیل ساختار ساده و مقاوم، حملونقل پروفیلهای زد بسیار راحتتر از مصالح دیگر است. همچنین، در مسیر حملونقل اگر نکات ایمنی رعایت شود، آسیبی به پروفیلها وارد نخواهد شد.
4. نصب سریع و آسان
پروفیلهای زد به دلیل طراحی ساده و نیاز نداشتن به ماشینآلات پیچیده، به راحتی نصب میشوند و زمان نصب را بهطور قابل توجهی کاهش میدهند.
5. بازیافت ساده و سازگاری با محیط زیست
پروفیلهای زد دارای فرآیند بازیافت آسانی هستند و بهعنوان یکی از مصالح سازگار با محیط زیست شناخته میشوند. این ویژگی موجب کاهش ضایعات و استفاده مجدد از مواد در صنعت ساختوساز میشود.
6. کاهش وزن ساختمان
استفاده از پروفیلهای زد بهجای دیگر مصالح فلزی، میتواند تا ۴۰ درصد از وزن کل سازه را کاهش دهد، که این خود در کاهش بار وارد شده به سازه و در نتیجه کاهش هزینههای ساخت و حملونقل تأثیرگذار است.
نحوه نصب پروفیل زد
نصب صحیح پروفیل زد در ساختوسازها، بهویژه در سازههای فلزی نظیر سولهها، تأثیر زیادی بر کارایی و استحکام کلی سازه دارد. مراحل نصب این پروفیلها باید با دقت و رعایت اصول مهندسی انجام شود تا از بروز مشکلاتی مانند تغییرات در تعادل و بروز نیروهای پیچشی جلوگیری گردد.
1. نصب بخشهای اصلی سازه
ابتدای کار، باید بخشهای اصلی سازه مانند تیرها و ستونهای اصلی نصب شوند. این مرحله بسیار مهم است زیرا تمام مراحل بعدی نصب پروفیلها بر روی این بخشها قرار خواهد گرفت.
2. اتصال پروفیل زد به قابهای اصلی
در مرحله بعد، پروفیلهای زد (پرلینها) بر روی سقف نصب میشوند. این پروفیلها با استفاده از پیچ و مهره به قابهای اصلی متصل میشوند. در این مرحله، دقت در قرارگیری پروفیلها از اهمیت بالایی برخوردار است تا فشار و بار بهدرستی توزیع شود.
3. نصب لاپههای افقی در سولههای با ارتفاع بلند
اگر ارتفاع سوله بلند و فاصله بین ستونهای اصلی زیاد باشد، باید برای پوشش دیوارهها، ابتدا لاپههای افقی (ورقهای پوششی) نصب شوند. این اقدام برای ایجاد استحکام بیشتر و جلوگیری از آسیبدیدگیهای احتمالی سازه صورت میگیرد.
4. موقعیت قرارگیری پروفیلها
در هنگام نصب پروفیلهای زد، باید دقت کنید که پروفیلها در دو طرف مخالف سقف قرار گیرند. این امر به دلیل حفظ تعادل در توزیع فشار و بار وارده بر پروفیل اهمیت دارد. در صورتی که پروفیلها بهدرستی در طرفین سقف قرار نگیرند، تعادل ساختاری به هم میخورد و نیروهای پیچشی ناشی از خارج شدن از مرکزیت، میتواند آسیبهایی به پروفیل و ساختار کلی سازه وارد کند.
5. جلوگیری از نیروهای پیچشی
هنگامی که پروفیلها در محل درست خود قرار میگیرند، بار از مرکز برش مقطع رد میشود و این باعث میشود که هیچ نیروی پیچشی به پروفیل وارد نشود. در غیر این صورت، ایجاد لنگر پیچشی بهدلیل عدم تعادل میتواند موجب بروز مشکلات ساختاری شود که ممکن است هزینهبر و زمانبر باشد.
نکات کلیدی در نصب پروفیل زد:
- دقت در نصب پیچ و مهرهها: برای اتصال پروفیلها به قابهای اصلی، از پیچ و مهرههای مناسب و با اندازههای استاندارد استفاده کنید.
- توزیع صحیح بار: حتماً اطمینان حاصل کنید که پروفیلها در دو طرف سقف قرار دارند تا توزیع بار بهدرستی انجام شود.
- رعایت استانداردها: نصب پروفیلها باید طبق استانداردهای فنی و مهندسی صورت گیرد تا استحکام کلی سازه حفظ شود.
نصب اصولی و دقیق پروفیلهای زد باعث میشود که سازه بهصورت پایدار و مقاوم در برابر نیروهای مختلف از جمله باد، زلزله و بارهای سنگین عمل کند.
قیمت پروفیل زد
قیمت پروفیل زد به عوامل متعددی بستگی دارد که بر تعیین قیمت نهایی این محصول تأثیرگذار هستند. برخی از مهمترین این عوامل عبارتند از:
- ضخامت و ابعاد پروفیل: یکی از اصلیترین عواملی که بر قیمت پروفیل زد تأثیر میگذارد، ضخامت و ابعاد آن است. پروفیلهای با ضخامت بیشتر و ابعاد بزرگتر معمولاً قیمت بالاتری دارند.
- نوع ورق استفادهشده: ورقهای مختلف مانند فولادی، گالوانیزه یا آلومینیومی برای تولید پروفیل زد بهکار میروند. کیفیت ورق و نوع آن (مانند ورق گالوانیزه ضد زنگ یا ورق فولادی) میتواند تأثیر زیادی بر قیمت پروفیل بگذارد.
- نرخ ارز (دلار): از آنجا که بسیاری از مواد اولیه برای تولید پروفیل زد وارداتی هستند، نوسانات نرخ ارز و تغییرات قیمت دلار تأثیر زیادی بر قیمت این محصول دارند.
- عرضه و تقاضا: قیمت پروفیل زد در بازار تحت تأثیر میزان عرضه و تقاضا قرار دارد. در شرایطی که تقاضا بالا باشد یا تولیدکنندگان قادر به تأمین مقدار کافی نباشند، قیمتها افزایش مییابد.
- قیمت جهانی فولاد: قیمت جهانی فولاد، که معمولاً تحت تأثیر شرایط اقتصادی جهانی قرار دارد، میتواند مستقیماً بر قیمت پروفیل زد تأثیر بگذارد.
- خبرهای داخلی و خارجی: اخبار اقتصادی و سیاسی داخلی و جهانی نیز میتوانند باعث نوسانات قیمت این محصول شوند.
خرید پروفیل زد از آریا فلز صبا
آریا فلز صبا یکی از معتبرترین عرضهکنندگان پروفیل زد است که سعی دارد مناسبترین قیمت بازار را به مشتریان خود ارائه دهد. برای دریافت قیمت دقیق و مشاوره خرید پروفیل زد، شما میتوانید با کارشناسان این شرکت در تماس باشید و از قیمتهای بهروز و شرایط خرید مطمئن بهرهمند شوید.
برای اطلاعات بیشتر، میتوانید با شماره تماس 03136063 تماس بگیرید و یا از طریق وبسایت شرکت، اطلاعات لازم را دریافت کنید.